Kazernes in Ede

Ede en de Vereniging Van Dienstplichtige Militairen (VVDM)

De vraag of Ede een bijzondere relatie had met de VVDM kan ondubbelzinnig met 'Ja' worden beantwoord. Natuurlijk, in vrijwel iedere garnizoensplaats was wel een afdeling van de eerste soldatenvakbond in Nederland te vinden. Maar de oprichting van de VVDM vond in Ede plaats.

Deze oprichting vindt plaats op 4 augustus 1966 in het gebouw van de Delta-compagnie van het Verbindingsdienst Opleidings-Centrum (VOC) op de Elias Beeckmankazerne. 's Avonds om vijf voor half tien spreekt Huub, bijgenaamd Loebas, Oosterbeek, na een vuistslag op de lessenaar in lokaal 40 de historische woorden: 'En hierbij richt de vergadering de Vereniging Van Dienstplichtige Militairen op'.

Het eerste bestuur bestaat uit personen van diverse pluimage. Huub Oosterbeek wil niet dat de VVDM gebruikt wordt om anti-militaire gedachten te verspreiden en eventueel anti-militaire activiteiten te ontplooien. Hij is bang dat de legerleiding hierin een reden ziet om de VVDM te verbieden.

Begin september 1966 krijgen de media door dat er in Ede geschiedenis wordt geschreven. Ondanks het verbod van de commandant om met de pers te spreken tot het moment dat de Minister van Defensie terug is van vakantie, ligt er toch ineens een wervingsformulier op de redactietafel van het Algemeen Dagblad. Op 5 september staat in die krant het grote nieuws: 'Soldaat sticht militaire "vakbond"'. De commentaren in de media zijn over het algemeen positief. Natuurlijk worden er kanttekeningen geplaatst bij nut en noodzaak van de organisatie, maar geen van de commentaren is louter negatief.

Het eerste bestuur bestaat, hoe kan het anders, uit leerlingen die na hun opleiding naar een paraat onderdeel overgeplaatst zullen worden. Het is aan de commandant te danken dat alle bestuursleden naar dezelfde garnizoensplaats (Garderen) worden overgeplaatst. Zo kan het bestuur haar werkzaamheden daarvandaan voortzetten. Eén bestuurslid is van een jongere lichting, en dus nog niet klaar met de opleiding. Dat komt goed uit. Hij kan mooi afdelingsbestuurder blijven in Ede. Bestuurlijke continuïteit is een probleem dat de VVDM zal blijven achtervolgen. Maar wat wil je, met een dienstplichttijd van 18- en later zelfs 12 maanden, blijf je bestuursleden wisselen!

Daarmee zijn de eerste roerige maanden voorbij en blijkt de VVDM geen eendagsvlieg te zijn. Sterker nog: de secretaris wordt door het ministerie vrijgesteld van alle diensten, zodat hij zich geheel kan wijden aan de activiteiten van de snel groeiende vereniging. Dat bevordert de continuïteit en geeft aan de activiteiten van de vereniging een extra boost.
Onderwerpen zijn er genoeg. Strijdpunten worden ze genoemd: koperpoetsen, haardracht, groetplicht, wedde en compensatie. Zomaar een paar onderwerpen maar er waren er veel meer.

En dan nu een vraag aan u: Bent u als dienstplichtige in militaire dienst geweest? En was u lid van de VVDM? Heeft u persoonlijke herinneringen aan de VVDM in Ede?
Zet ze op papier en geef ze aan ons door. Wij plaatsen ze.

Jaap Scheeres, Platform Militaire Historie Ede

Bron: 'Over lef gesproken!' van Frank de Kruif en Fred Lardenoye