Inval van de Duitsers

In 1939 valt Duitsland Polen binnen. Engeland en Frankrijk kiezen partij voor Polen, dat al snel samen met Denemarken en Noorwegen door Duitsland wordt veroverd. Het is oorlog in Europa.

10 mei 1940 - Inval Duitsland
Op 10 mei 1940 vallen de Duitsers Nederland binnen en vechten aan de oostkant van Ede de Huzaren van het 4e regiment en een eskadron pantserwagens tegen de Duitsers om de opmars naar de hoofdverdediging, de Grebbelinie, te vertragen.


Blokkade station Ede-Wageningen, 10 mei 1940
De Huzaren van het vierde eskadron nemen posities in bij station Ede-Wageningen en laten treinwagons ontsporen om zo de spoorlijn en de Bennekomseweg te blokkeren. Hierbij hebben ze veel bekijks van de Edese bevolking. Uiteindelijk trekt het eskadron langs de spoorlijn terug op Veenendaal.

Gevecht op de Ginkelse hei
Aan het eind van de middag verschijnen er Duitse eenheden met pantservoertuigen bij de Zuid Ginkel. In een kort gevecht met een patrouille van het 2-3 Regiment Huzaren sneuvelen de commandant van de patrouille en twee van zijn soldaten. Vervolgens raken de Duitsers in gevecht met de drie Nederlandse pantservoertuigen die in de bosrand van de Sijsselt staan opgesteld. De Duitsers trekken zich tijdelijk terug om daarna opnieuw de aanval in te zetten.

Terugtocht 4e Regiment Huzaren

Terugtocht 4e Regiment Huzaren, Stationsweg Ede
De commandant van het 4e regiment wacht een nieuwe aanval niet af. Zijn opdracht is om geen zware gevechten aan te gaan, omdat zijn eenheid nodig is als reserve in de Grebbelinie. 's Avonds trekken ze daarom terug tot achter de Grebbelinie. De laatste Huzaren weten ternauwernood te ontsnappen aan een Duitse omsingeling. Ze verlaten Ede in rengalop langs de Stationsweg en de spoorlijn Ede - De Klomp.

Duitse troepen in Ede

Opmars Duitserse troepen, Stationsweg Ede
De laatste Nederlandse Huzaren worden al spoedig gevolgd door de eerste Duitsers, die op dezelfde plaats zijn gefotografeerd.

(klik op de foto voor een vergroting!)

Gevechten bij de Grebbelinie

Winter 1939, binnenveld Ede - Veenendaal
De volgende dagen wordt er hard gevochten ten westen van Ede, bij de Grebbelinie. De gemeente Ede ligt in de frontlinie en bij beschietingen ontstaat schade in de dorpen Ede en Lunteren.

Het gebied tussen Ede en Veenendaal is door het Nederlandse leger onder water gezet. De bevolking van Veenendaal is met schepen (Rijnaken) naar veiliger plaatsen gebracht. De mannen van het 10e Regiment Infanterie weten drie dagen stand te houden en diverse Duitse aanvallen af te slaan.

12 mei 1940 - Evacuatie Edese bevolking

Evacuatie Ede - Otterloseweg
Gedurende de gevechten worden de soldaten in de voorposten gesteund door artillerie, die de Duitsers zeer nauwkeurig onder vuur neemt. Zo nauwkeurig, dat de Duitsers denken dat de Edese bevolking informatie doorgeeft over haar troepenverplaatsingen.

Op 12 mei besluiten de Duitsers dan ook dat het centrum en het noordelijk deel van Ede moet worden ontruimd. De Edenaren worden gedwongen in de richting van Otterlo te vertrekken. Velen van hen blijven overnachten in de buurt van de Immenkamp. Ook Ederveen, De Klomp en Gelders Veenendaal worden ontruimd.

14 mei 1940 - Nederland capituleert

Nederlandse troepen
In de nacht van 13 op 14 mei wordt de Grebbelinie na zware strijd op de Grebbeberg doorbroken. De Nederlandse troepen trekken terug naar Utrecht om daar achter de Hollandse Waterlinie een nieuwe verdedigingslijn te bezetten. Strijd wordt daar niet meer geleverd. Na het bombardement op Rotterdam op 14 mei besluit de Nederlandse opperbevelhebber, Generaal Winkelman, de strijd te staken. Nederland capituleert. De koningin en de regering zijn inmiddels uitgeweken naar Engeland.